Saga o Litwie bada być może najbardziej palącą kwestię, przed którą stoi dziś Litwa - emigrację. Saga stała się głównym środkiem komunikacji w tym projekcie artystycznym. Poprzez prostą sagę chcemy stworzyć uniwersalną narrację. Celem projektu jest poruszenie kwestii emigracji obywateli Litwy, przeanalizowanie tego problemu za pomocą różnych środków wyrazu artystycznego oraz pobudzenie publicznej dyskusji. Utena jest jedenastym miastem, w którym opowiemy "Sagę o Litwie". Dedykujemy tę historię - instalację artystyczną oraz wystawę fotografii i obrazów - 95. rocznicy powstania Muzeum Regionalnego w Utenie oraz obchodom święta miasta. 

W celu realizacji naszego kreatywnego pomysłu, w grudniu 2018 r. ogłosiliśmy kampanię zbierania przycisków w sieciach społecznościowych. Tysiące ludzi z różnych miast, miasteczek, wsi i wiosek na całej Litwie przyłączyło się do akcji. Zbierali, nosili, przenosili i wysyłali guziki, aby stać się obojętnymi uczestnikami tego projektu. Litwini z Polski, Łotwy, Estonii, Białorusi, Niemiec, Australii, USA, Anglii, Szkocji i Kanady odpowiedzieli, wysyłając tysiące interesujących guzików, w tym historyczne guziki znanych osobistości i ich opisy. Artystycznie przetworzone ubrania robocze, symbolizujące pracującą Litwę, oraz ubranka niemowląt urodzonych w rodzinach emigrantów, również wyszywane guzikami, nie tylko nadają sens dialogowi lub konfliktowi między przestrzenią publiczną i prywatną, ale także mówią o dziedzictwie historycznym, kulturowym i społecznym. 

Nie ma tu nieistotnych szczegółów. Każdy, kto dotyka tej narracji, może poczuć się częścią subiektywnego i osobistego doświadczenia tej historii. Ponad milion guzików - tylu Litwinów opuściło swój kraj w okresie niepodległości. Guziki były cierpliwie i przez długi czas przyszywane do odzieży roboczej przez osoby niepełnosprawne w okręgu trockim. Ci, którzy zostali w ojczyźnie, bo los, kalectwo, niepełnosprawność uniemożliwiły emigrację. Przyszywali guziki tak, jakby robili różaniec, jakby odmawiali modlitwę za każdą osobę. Saga - człowiek, saga - człowiek...

Instalację uzupełnia mapa emigracji stworzona z sag i unikalny portret pisarki Žemaitė, stworzony przez autorkę tego pomysłu, fotografkę Liliję Valatkienė i malarza Vladasa Merečinskasa. Na wystawie prezentowanych jest również kilka prac artystki Nijolė Valadkevičiūtė (1944-2020) ze środków Związku Artystów Litewskich.