Pałac Sapiehów otwiera swoje podwoje dla indywidualnej wystawy Mindaugasa Navakasa, jednego z najbardziej znanych litewskich rzeźbiarzy. Wystawa przecina wektory baroku i współczesnej kultury zachodniej i chińskiej. Twarda porcelana na obrazach Navakasa, która niegdyś lśniła wspaniale w menu pałaców szlacheckich i cesarskich w postaci waz, serwerów i mebli, dziś najczęściej widywana jest w toaletach i łazienkach na Zachodzie. Wykonane z niego toalety, pisuary i umywalki stały się atrybutami i symbolami higieny osobistej i zbiorowej. Pomimo swojej twardości, trwałości i odporności, porcelana powszechnie kojarzona jest z delikatnością i luksusem, a także ze znamienitą przeszłością Chin i jednocześnie Europy. Wielkoskalowe prace rzeźbiarza odnoszą się nie tylko do zmieniającego się zakresu znaczeń i skojarzeń materialności, ale także do zmian w globalnym pionie władzy i wartości, gdzie materiał, który niegdyś uosabiał szlachetność i prestiż, został przekształcony w podstawę wyrobów sanitarnych.

Porcelana Navaka pochodzi ze Słowiańska na Ukrainie. Spośród francuskiej i australijskiej porcelany dostępnej na Litwie, ukraińska porcelana jest najtańsza. Rozpoczynając tworzenie porcelanowej rzeźby, artysta wybiera plastikową drzazgę, składa ją, wykonuje gipsowy odlew i zaczyna kształtować obiekt. Guzki, rowki i zmarszczki widoczne na powierzchni rzeźb nie są wynikiem ręcznej pracy artysty, a raczej kolejną imitacją. Navak blefuje i w przeciwieństwie do dawnych mistrzów, którzy starannie dopracowywali każdy szczegół dzieła, tworzy swoje prace gołymi rękami, co jest typowe dla jego brutalnej praktyki, ale szorstkiej, opartej na brutalnym procesie przemysłowym. Dominujące na wystawie tanie materiały budowlane, w tym ukraińska porcelana, a także postumenty wykonane z tkanin i tworzyw sztucznych, wskazują na mechaniczne tworzenie współczesnej kultury wysokiej najtańszymi możliwymi środkami. Z drugiej strony, marmurowe postumenty na wystawie przypominają o fundamentach wielkiej europejskiej kultury, na której zbudowany był niegdyś barokowy pałac Sapiehów.

 

Porcelana, która po kilku stuleciach powraca do pałacu Sapiehów, nie jest już tym samym, czym zapamiętali ją właściciele tego pałacu. Nie jest też nową kulturą, którą reprezentuje. W pracach Navakasa można zobaczyć rybę, symbol świata chrześcijańskiego, egipskie sarkofagi, kokony kosmitów i wazony przypominające barokowe desery. Monumentalność Navaka idzie w parze z humorem. Być może dlatego jego Porcelana dla Pałacu może być odbierana jako ironiczny prezent, żart na temat wielkiej, ale iluzorycznej przeszłości. Navak mówi: "Rzeźba to medium artystyczne, którego zrozumienie wymaga najmniej wyobraźni. Jest bardziej tu i teraz niż rysunek, malarstwo czy poezja". To, co widzowie i widzowie widzą tu i teraz, to fantazja innowacyjnego litewskiego artysty, który po raz kolejny zaskakuje swoją wyjątkową umiejętnością prowadzenia rozmowy między formą, materiałem i kulturą.