PROGRAM
Giovanni L. dell' Arpa (1530-1602) - Villanella ch'all'acqua vai
Giovanni G. Kapsberger (1580-1561) - Avre vagh'aure
Giovanni Stefani (?-1626) - Amante felice
Andrea Antico (ca. 1480-1538) - Non piu morte al mio morire
Giovanni da Nola (1510-1592) - Fuggit 'Amore
Giovanni Bassano (1561-1617) - Oncques amour
Anonimo detto "Sbruffappa" XVI a - Vurria ca fosse ciaola. Improwizacja na temat włoskiej kołysanki
Anonimo (1537, Neapol) - Madonna tu mi fai lo scorrucciato
Stefano Landi (1587-1639) - Canta la Cicaletta
Giovanni G. Kapsberger (1580-1651) - Già risi
Andrea Falconieri (1585-1656) - Soave Melodia
Giovanni Stefani (?-1626) - Partenza
Si le femmene portassero la spauda Tre donne belle
Andrea Antico (c. 1480-1538) - Cantai mentre nel core
Ostatni raz w XVII wieku. Si le femmene portassero la spauda
Giovanni L. Primavera (1540-1585) - Tre donne belle
Andrea Falconieri (1585-1656) - E viver e morir
"To cud, kiedy można doświadczyć śmierci i życia jednocześnie, a ja sam nie wiem, czy jestem martwy, czy żywy, ale wiem, że jestem przy tobie..." (G. Stefani "Amante felice", 1621)
Zespół Chiaroscuro prezentuje gatunek pieśni świeckiej, villanellę (wł. villanella lub canzone villanesca). Rok 1537 wyznacza początek tego gatunku w historii muzyki, kiedy Johannes de Colonia opublikował pierwszy zbiór pieśni neapolitańskich, Canzone villanesca alla napolitana, który zawiera 15 wierszy w dialekcie neapolitańskim. Poeci-muzycy, którzy żyli i pracowali w Neapolu, byli pod wpływem bardzo bogatej codziennej tradycji ustnej i śpiewu, która, wzbogacona o literackie i muzyczne mody, stworzyła gatunek villanelle, który jest bezpośrednim wyrazem "wiejskiej", prostej, codziennej piosenki. Najwcześniejsze villanelle odnajdujemy najczęściej jedynie w źródłach literackich, bez zapisanych melodii.
Najważniejsze publikacje nutowe docierają do nas w dwóch fazach. Pierwsza, zwykle do trzech głosów, to zbiory villanelli opublikowane w Wenecji przez kompozytorów neapolitańskich i południowowłoskich (Giovane da Nola, Thomas di Maio, Vincenzo Fontana, Leonardo Primavera, Leonardo dell'Arpa, Massimo Troiano i inni). Drugi to zbiór villanelli na cztery głosy autorstwa kompozytorów spoza Włoch (Adriano Willaerto, Luca Marenzio, Adriano Banchieri, Orlando di Lasso i inni). W XVII wieku gatunek villanelle rozprzestrzenił się nie tylko we Włoszech, ale także w całej Europie, wpływając na inne formy muzyczne, w tym madrygał i poetycki, podnoszący na duchu styl recytatywów w operze barokowej.
Rdzeniem poetyckiego tekstu Villanelles jest temat miłości i otaczających ją ludzkich emocji: nostalgii, radości, smutku, gniewu i przebaczenia. Słuchacz zostaje zaproszony do zagłębienia się w źródła piękna neapolitańskich i włoskich pieśni - XVI i XVII-wiecznych villanelli napisanych przez różnych kompozytorów.
