Był amerykańskim pianistą jazzowym, kompozytorem i liderem swojej orkiestry jazzowej o tej samej nazwie od 1923 roku do końca życia.
Urodzony i wychowany w Waszyngtonie, Ellington mieszkał w Nowym Jorku od połowy lat dwudziestych i zyskał ogólnokrajowy profil dzięki występom swojej orkiestry w Cotton Club w Harlemie. Ellington, mistrz w pisaniu miniatur na trzyminutowe nagrania 78 rpm, napisał lub współpracował przy ponad tysiącu kompozycji; jego obszerny dorobek jest największym nagranym osobistym dziedzictwem jazzowym, a wiele z jego utworów stało się standardami. Nagrał także utwory napisane przez swoich muzyków, takie jak "Caravan" Juana Tizola, który wprowadził hiszpański odcień do jazzu big bandowego.
Pod koniec lat 30-tych Ellington rozpoczął prawie trzydziestoletnią współpracę z kompozytorem-aranżerem-pianistą Billym Strayhornem, którego nazywał swoim towarzyszem w pisaniu i aranżowaniu. Wraz ze Strayhornem skomponował wiele rozbudowanych kompozycji lub suit, a także wiele krótkich utworów. Przez kilka lat na początku zaangażowania Strayhorna, orkiestra Ellingtona składała się z basisty Jimmy'ego Blantona i saksofonisty tenorowego Bena Webstera i osiągnęła szczyt kreatywności. Kilka lat później, po okresie niskiej popularności, występ Ellingtona i jego orkiestry na Newport Jazz Festival w lipcu 1956 roku doprowadził do znacznego ożywienia i regularnych światowych tras koncertowych. Ellington nagrywał dla większości amerykańskich wytwórni płytowych swojej epoki, wystąpił w kilku filmach i skomponował do nich muzykę, a także skomponował kilka musicali scenicznych.
Chociaż Ellington był kluczową postacią w historii jazzu, w opinii Gunthera Schullera i Barry'ego Kernfelda "najbardziej znaczącym kompozytorem tego gatunku", sam Ellington przyjął wyrażenie "poza kategorią", uznając je za wyzwalającą zasadę i odnosząc się do swojej muzyki jako części bardziej ogólnej kategorii muzyki amerykańskiej. Ellington był znany ze swojego pomysłowego wykorzystania orkiestry lub big bandu, a także ze swojej elokwencji i charyzmy. W 1999 roku został uhonorowany pośmiertną nagrodą Pulitzera w dziedzinie muzyki.
