Była łotewską malarką figuratywną, jedną z najwybitniejszych artystek swojego pokolenia XX wieku, która rozwinęła "surowy styl" jako odmianę realizmu socjalistycznego, który dominował w późnych latach 50. i 60. w sztuce łotewskiej. Jest najbardziej znana ze swoich scen figuralnych, martwych natur, portretów i aktów kobiecych. Była honorowym członkiem Łotewskiej Akademii Nauk i Związku Artystów Łotwy.
Córka nauczycieli Fricisa i Lūcii, urodziła się jako Biruta Frīdberga 6 czerwca 1922 r. w Kalnamuiža, parafia Tērvete, Łotwa. Po raz pierwszy zetknęła się ze sztuką w pracowni Romana Suty, gdzie studiowała w latach 1940-1941. W latach 1941-1948 była studentką Wydziału Malarstwa Łotewskiej Akademii Sztuki. W 1942 roku, równolegle ze studiami w Akademii, wstąpiła na Wydział Filozofii Uniwersytetu Łotewskiego, ale wydział został zamknięty, a ona przeniosła się na Wydział Filologii w 1944 roku. Nie udało jej się jednak zdać egzaminów końcowych na uniwersytecie. W 1948 r. ukończyła Wydział Malarstwa Łotewskiej Akademii Sztuk Pięknych pracą dyplomową zatytułowaną Egzaminy pod kierunkiem profesora Jānisa Liepiņša. Wśród jej profesorów byli również Valdemārs Tone [Wikidata], Vilhelms Purvītis i Ģederts Eliass .
W 1951 roku wyszła za mąż za łotewskiego rzeźbiarza Kārlisa Baumanisa, z którym miała córkę Laine Kainaize, również malarkę.
Biruta Baumane pracowała jako nauczyciel rysunku w Szkole nr 21 w Rydze w latach 1949-1958. Od 1959 roku była członkiem Związku Artystów Łotwy. Otrzymała honorowy tytuł Artysty Ludowego Łotewskiej SRR (1986) i została wybrana honorowym członkiem Łotewskiej Akademii Nauk (1994). Była także dożywotnią stypendystką Państwowej Fundacji Kultury, otrzymała nagrodę Zgromadzenia Bałtyckiego (2002) i Order Republiki Łotewskiej Trzech Gwiazd (2008) za swoją pracę twórczą i osiągnięcia zawodowe.
Baumane zmarła 21 stycznia 2017 r. w wieku 94 lat, pochowana na Cmentarzu Leśnym w Rydze.
